W Europie nasila się proces starzenia się ludności. Celem badania omawianego w artykule jest próba oceny tego zjawiska w krajach Unii Europejskiej z wykorzystaniem podstawowych współczynników demograficznych oraz jego przebiegu w Polsce na tle UE. Wartości współczynników obliczono na podstawie danych za lata 2010 i 2016–2019 pochodzących z bazy Eurostatu. Ocenę analogii w procesie starzenia się ludności krajów UE przeprowadzono za pomocą modelu konwergencji beta, wyznaczonego w odniesieniu do każdego z badanych wskaźników starzenia się populacji 28 krajów UE. Wyniki obliczeń wskazują na konwergencję w analizowanym okresie – w krajach, które charakteryzowały się niższymi wartościami danego wskaźnika na początku okresu badawczego, nastąpił większy wzrost wartości tej miary niż w krajach, dla których wyjściowe wartości danego wskaźnika były wyższe. Obserwacja ta pozwala wysnuć wniosek, że różnice pomiędzy krajami UE dotyczące starzenia się ludności maleją.
demografia, starzenie się ludności, konwergencja beta
J11, J14
Długosz, Z. (1996). Zróżnicowanie struktury wieku ludności na świecie a metody jej klasyfikacji. Przegląd Geograficzny, 68(1–2), 151–165.
Długosz, Z. (2002). Próba określenia stanu i tendencji procesu starzenia się ludności Europy w świetle wybranych mierników. Biuletyn Geograficzny, (1), 35–42.
Długosz, Z., Kurek, S., Kwiatek-Sołtys, A. (2011). Stan i perspektywy starzenia się ludności w Polsce i Europie. W: M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej (s. 11–26). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. http://denali.geo.uj.edu.pl/publikacje,000161.
Eurostat. (b.r. a). Population on 1 January by age and sex [zbiór danych]. Pobrane 22.02.2021 r. z https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_pjan&lang=en.
Eurostat. (b.r. b). Population on 1 January by broad age group and sex [zbiór danych]. Pobrane 22.02.2021 r. z https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_pjanbroad&lang=en.
Eurostat. (b.r. c). Population structure indicators at national level [zbiór danych]. Pobrane 22.02.2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/DEMO_PJANIND__custom_3098840/default/table?lang=en.
Holzer, J. Z. (2003). Demografia. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kashnitsky, I., de Beer, J., van Wissen, L. (2017). Decomposition of regional convergence in population aging across Europe. Genus, 73(2), 1–25. https://doi.org/10.1186/s41118-017-0018-2.
Kurek, S. (2008). Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Wydawnictwo Naukowe AP. https://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/3070.
Kurkiewicz, J. (1992). Podstawowe metody analizy demograficznej. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Murkowski, R. (2018). Metody pomiaru zaawansowania procesu starzenia się ludności. Humanities and Social Sciences, 25(3), 213–229. http://dx.doi.org/10.7862/rz.2018.hss.49.
Okólski, M., Fihel, A. (2012). Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Podogrodzka, M. (2016). Starzenie się ludności Polski w przekroju regionalnym. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (290), 83–94. https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/user_upload/wydawnictwo/SE_Artyku%C5%82y_271_290/SE_290/07.pdf.
Sobczyk, M. (2000). Statystyka. Podstawy teoretyczne – przykłady, zadania. Wydawnictwo UMCS.
Soja, E. (2012). Konwergencja i dywergencja umieralności w krajach europejskich. W: J. Kurkiewicz (red.), Demograficzne uwarunkowania i wybrane społeczno-ekonomiczne konsekwencje starzenia się ludności w krajach europejskich (120–136). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Stańczak, J., Szałtys, D. (2017). Regionalne zróżnicowanie procesu starzenia się ludności Polski w latach 1990–2015 oraz w perspektywie do 2040 r. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/regionalne-zroznicowanie-procesu-starzenia-sie-ludnosci-polski-w-latach-1990-2015-oraz-w-perspektywie-do-2040-r-,28,1.html.
